Hoge frequenties activeren je brein
Mensen vinden het plezieriger om te luisteren naar klanken die veel (zeer) hoge frequenties bevatten. Japanse wetenschappers ontdekten dat bij het luisteren naar zulke klanken verschillende diepere hersenlagen worden geactiveerd. Ook produceerde het brein van de luisteraars meer ‘meditatieve’ alfa-golven, die zorgen voor een ontspannen en alert bewustzijn.
Onhoorbaar hoge frequenties
Met onze oren horen we die hoge frequenties niet: ons gehoor heeft een bereik tot zo’n 20.000 Hz. Al lang is bekend dat natuurgeluiden heel veel hoge frequenties bevatten, tot soms zelfs meer dan 100.000 Hz. Omdat we al sinds mensenheugenis tussen zulke omgevingsgeluiden hebben geleefd, mag je verwachten dat we een of andere fysiologische gevoeligheid voor de hogere frequenties hebben ontwikkeld, redeneerde het Japanse onderzoeksteam.
De onderzoekers lieten hun proefpersonen luisteren naar Balinese gamelan-muziek die bekend staat om de rijkdom aan voortdurend wisselende boventonen – klanken met veel ‘Brillanz’, zeggen ze in Duitsland.
Hypersonisch effect
Als de proefpersonen alleen de ‘onhoorbare’ hoge frequenties kregen aangeboden, namen ze niets waar en reageerde hun brein ook niet. Het ‘hypersonisch effect’, zoals de onderzoekers het noemen, treedt alleen op bij de combinatie van de lage en hoge frequenties. “Het lijkt alsof de lagere frequenties fungeren als een informatiedrager voor de hoge frequenties”, schrijven de onderzoekers.
Verwerkt in hersenstam
De gemeten hersenactiviteit laat zien dat zulke complexe, rijke klanken niet alleen door ons auditieve systeem verwerkt worden, maar via een andere weg inwerken op ons zenuwstelsel. Er ontstaat een grotere activiteit in evolutionair oude delen van de hersenen, zoals de thalamus, die als een soort schakelstation tussen verschillende hersengebieden fungeert, en de hersenstam.
Je brein wordt ‘opgeladen’
Het onderzoek bevestigt de stelling van de Franse KNO-arts Tomatis: door hoge frequenties wordt je brein ‘opgeladen’. Hij stelde vast dat mensen met depressieve klachten vaak een verminderd gehoor hebben voor hoge frequenties. Hij laat mensen therapeutisch luisteren naar speciaal gefilterde opnames van gregoriaanse zang en muziek van Mozart.
Heilzame natuurgeluiden
Het geluid van ruisende bomen, zingende vogels en klotsend water heeft dus een heilzame werking op ons. Je moet alleen wel echt naar buiten – een cd met natuurgeluiden mist waarschijnlijk juist de werkzame frequenties. Op cd’s en in andere digitale bestandsformaten wordt vaak ruimte bespaard door alle frequenties boven zo’n 15.000 Hz weg te filteren.
Of de tanpura
In donkere wintermaanden kun je ook thuis aan de slag. Tampoera’s zijn speciaal ontworpen om zoveel mogelijk Brillanz te produceren: je hoort hele melodieën boven de grondtonen uitwaaieren. En ook bijvoorbeeld rainsticks en ocean drums bevatten veel hoge frequenties.